Vải polyester là một nguyên liệu vô cùng phổ biến trong ngành công nghiệp thời trang và sản xuất đồ dùng gia đình. Polyester có độ bền, giá thành rẻ và kháng khuẩn nên rất được ưa chuộng. Để hiểu rõ hơn, hãy cùng Ru9 tìm hiểu về nguồn gốc, quy trình sản xuất và ứng dụng của vải polyester trong bài viết dưới đây!
1. Polyester là gì?
Vải polyester có xuất xứ từ than đá, dầu mỏ và ethylene, được tạo ra từ kết hợp kết hợp hóa học của 4 loại sợi cơ bản: sợi thô, sợi xơ, sợi đầy và sợi tơ.
Vải polyester có khả năng chống bụi và dễ dàng làm sạch với các hoa văn và hình dạng trang trí. Sự kết hợp vĩnh viễn giữa các sợi polyester tạo ra độ bền và ổn định. Nhờ đó, nó được ứng dụng rộng rãi trong các lĩnh vực quần áo thể thao, chăn ga gối đệm, đồ lót và đồ dùng hàng ngày.
Polyester có khả năng tĩnh điện, nhưng vấn đề này có thể được khắc phục bằng việc trộn polyester với các sợi ổn định như bông (poly cotton). Loại vải này còn được ưa chuộng vì thoáng khí, khả năng kháng khuẩn và sự bền bỉ.
Sợi vải polyester
2. Nguồn gốc sợi polyester
Vải polyester là một chất liệu được khám phá trong phòng thí nghiệm vào năm 1930. và được nghiên cứu kỹ càng từ năm 1939 đến 1941 bởi các nhà khoa học Anh. Năm 1946, DuPont bắt đầu sản xuất polyester sau khi mua bản quyền sáng chế.
Hiện nay, có hai loại chính của polyester: 4-cyclohexylene-dimethylene terephthalate (PCDT) và Polyethylene Terephthalate (PET). Trong đó PET phổ biến hơn và được sử dụng độc lập hoặc kết hợp với các loại khác để tạo ra vải có khả năng chống bụi và nhăn hiệu quả. Thập kỷ 70 chứng kiến sự thăng hoa của polyester trong ngành thời trang, đặc biệt qua thời đại nhạc Disco và những bộ suit lấp lánh.
Vải polyester được nghiên cứu trong phòng thí nghiệm từ năm 1930
3. Quy trình sản xuất vải polyester
Vải polyester có nhiều phương pháp sản xuất khác nhau, tùy thuộc vào loại sợi mà nhà sản xuất muốn. Các loại sợi bao gồm sợi thô, sợi xơ, sợi filament và sợi fiberfill. Quá trình sản xuất sợi polyester diễn ra theo các bước sau:
3.1. Phản ứng trùng hợp
Trong quá trình sản xuất polyester, dimethyl terephthalate và ethylene glycol được kết hợp và đun nóng ở 50 - 210 độ để tạo monomer. Monomer sau đó phản ứng với Axit Terephtalic ở 280 độ, tạo thành chất polyester. Tiếp theo, nó được đưa qua khe để tạo thành dải polyester.
3.2. Sấy khô
Các dải polyester sau quá trình trùng hợp sẽ trải qua quá trình sấy và làm mát để làm chúng giòn. Sau đó, chúng được cắt thành mảnh nhỏ và tiếp tục sấy khô để tạo ra sợi polyester thành phẩm với chất lượng cao.
3.3. Đùn sợi
Mảnh polyester tiếp tục nấu chảy ở nhiệt độ 260-270 độ C để tạo thành dung dịch đặc sệt. Dung dịch được đưa vào ổ phun và ép qua lỗ nhỏ, thường là hình tròn, để tạo ra sợi.
Kích thước sợi được điều chỉnh bằng mật độ lỗ trong ổ phun. Những sợi đơn được tạo ra bằng cách xoắn các sợi nhỏ lại với nhau trong quá trình đùn sợi. Lúc này, các hợp chất hóa học có thể được thêm vào để cải thiện các tính chất của sợi polyester, chẳng hạn như khả năng kháng khuẩn hoặc kháng cháy,...
3.4. Kéo sợi
Vải polyester mới hình thành rất mềm. Mảnh polyester có thể kéo dãn độ dài nhiều lần so với chiều ban đầu. Sự kéo giãn này làm cho sợi có độ dày khác nhau và đường kính thay đổi. Tính cứng hay mềm của sợi polyester phụ thuộc vào mức độ kéo giãn này.
Quá trình sản xuất sợi vải polyester
3.5. Cuốn sợi
Sợi polyester được lưu trữ trong ống lớn để sử dụng cho quá trình dệt vải. Sau đó, sợi polyester được dệt thành các tấm vải hoặc cuộn thành cuộn lớn để cung cấp lên thị trường.
4. Hướng dẫn nhận biết vải polyester
Để tránh nhầm lẫn giữa vải polyester với vải lanh và vải cotton, bạn cần nắm được một số cách để phân biệt các loại vải này.
Phân biệt vải polyester trong đời sống
Đơn giản nhất, bạn hãy thử nhìn và sờ qua mảnh vải, nếu sau khi vò mà vải trở lại hình dáng ban đầu thì chất liệu đó là vải polyester. Ngoài ra, vì polyester là một loại vải chống nước, nên khi bạn đổ nước lên vải mà thấy xuất hiện từng giọt nước riêng biệt không bị thấm thì khả năng cao đây là vải polyester.;Cách cuối cùng chính là bạn hãy thử đốt một mảnh vải, nếu mảnh vải cháy và có mùi khét giống mùi nhựa thì đây chính là vải polyester.
5. Ưu và nhược điểm của vải polyester
5.1. Ưu điểm của vải polyester
- Độ bền cao
Polyester thể hiện tính linh hoạt và khả năng chống co rút. Khi sợi polyester bị kéo, chúng tạo cấu trúc bền chắc, khó bị hỏng. Ngược lại, một số loại vải khác như cotton, chiffon, thun, thường dễ bị nhão và chùng sau một thời gian sử dụng. Trong khi đó, polyester giữ nguyên hình dáng ban đầu và chống mài mòn, chống nhăn hiệu quả.
Vải polyester có độ bền cao
- Chống nước tốt
Vải Polyester là nguyên liệu chính cho sản phẩm chống nước, ví dụ như áo khoác, lều, túi ngủ. Khả năng chống hút ẩm, không phai màu, dễ gia công và sơn màu là những điểm mạnh của polyester.
- Khả năng nhuộm màu đẹp, bền màu
Quá trình nhuộm màu trong sản xuất vải poly đóng vai trò quan trọng để tạo tính thẩm mỹ cho sản phẩm thời trang và may mặc. Vải poly cho phép nhuộm màu dễ dàng, tạo ra màu sắc đẹp, bền, không phai màu sau thời gian sử dụng và giặt.
- Giá thành rẻ
Polyester làm từ nguyên liệu giá rẻ và quy trình sản xuất đơn giản. Do đó, giá thành của loại vải này thấp, phù hợp với người tiêu dùng.
- Kháng khuẩn, chống bẩn
Vải Polyester chống nấm mốc, vi khuẩn và mang lại sự thoải mái cho làn da người mặc. Bề mặt vải trơn và khó bám bẩn.
5.2. Nhược điểm của vải polyester
- Tạo cảm giác nóng bức
Sợi polyester có khả năng giữ nhiệt và không thấm mồ hôi nên sẽ không phù hợp cho mùa hè. Sợi vải này thường kết hợp với cotton, modal để tăng sự thoải mái khi sử dụng.
- Ô nhiễm môi trường
Polyester có khả năng phân hủy thấp do tính tổng hợp hóa học. Quá trình sản xuất gây ra nhiều chất độc hại cho môi trường.
6. Ứng dụng của vải polyester
Vải polyester đa dạng ứng dụng, từ làm quần áo, áo mưa, lều bạt đến vải chống thấm. Sợi thun polyester thường dùng để sản xuất quần áo, nội thất, chăn ga gối đệm, với khả năng làm nền cách nhiệt trong đệm.
6.1. Ứng dụng thời trang
Nhờ khả năng giữ dáng tốt, khó nhăn, đi kèm với đặc tính giữ màu lâu phai và dễ bảo quản, polyester thường được dùng để sản xuất một số sản phẩm tiêu biểu sau:
- Quần áo thể thao: Vải thể thao polyester có khả năng tách dầu, không thấm nước, giữ cơ thể luôn khô ráo khi tập luyện.
- Đồng phục công sở:;giữ form lâu và ít nhăn nên phù hợp để mặc hàng ngày
- Trang phục thời trang nhanh, dạo phố
Các sản phẩm polyester thường được kết hợp với vải cotton giúp mang lại cảm giác thoải mái. Đây là sự kết hợp hoàn hảo giữa tính thấm hút của cotton và tính co giãn của polyester.
6.2. Ứng dụng nội thất
Polyester nổi bật nhờ đặc điểm bền, dễ vệ sinh và ít bám bụi nên thường được ưa dùng để sản xuất:
- Chăn ga gối đệm: giữ nhiệt, mềm mại
- Rèm cửa:;chống nắng hiệu quả
- Bọc ghế sofa: ít bám bụi, dễ lau dọn
- Thảm trải sàn: chịu mài mòn tốt, bền
Ga nệm làm từ vải polyester
6.3. Ứng dụng công nghiệp ngoài trời
Chất liệu polyester được sản xuất với đặc tính không thấm nước, chống tia UV và chịu được điều kiện thời tiết khắc nghiệt nên nó được ưa dùng trong:
- Lều, ô, bạt che nắng
- Dây thừng, lưới, vải bọc ô tô
- Áo phản quang bảo hộ lao động
6.4. Ứng dụng tái chế
Polyester tái chế đang dần phổ biến trong công cuộc tái chế, rPET dùng để thay thế nhựa và nylon, tăng cường giảm rác thải nhựa và bảo vệ môi trường.
7. Bảo quản vải polyester đúng kỹ thuật
7.1. Giặt quần áo cẩn thận
Hãy lưu ý lộn mặt trái của quần áo ra ngoài trước khi giặt để bảo vệ màu sắc chất liệu. Khi giặt máy, bạn hãy chọn mức giặt nhẹ và tránh vắt quá mạnh gây giãn sợi polyester. Đặc biệt tránh giặt chung với các loại chất liệu vải dễ xù như len hay cotton vì polyester có xu hướng hút các sợi xơ nhỏ, gây mất thẩm mỹ.
7.2. Phơi khô hợp lý
Vải polyester cần được phơi ở nơi thoáng mát, tránh ánh nắng trực tiếp để giữ màu cho quần áo lâu phai hơn. Tuy loại chất liệu này có khả năng giữ màu lâu, nhưng nếu tiếp xúc với ánh nắng gay gắt trong một khoảng thời gian dài vẫn có thể làm vải mất độ bóng và cứng hơn.
Đồ làm từ vải polyester cần được phơi ở nơi thoáng mát
7.3. Là ủi đúng cách
Thực chất polyester không cần được ủi nhiều nhờ ưu điểm ít nhăn của nó. Còn nếu bạn cần ủi để là phẳng các nếp gấp thì hãy sử dụng bàn ủi ở mức nhiệt độ thấp, khoảng dưới 110°C. Tuyệt đối lưu ý không ủi trực tiếp lên bề mặt polyester mà hãy đặt một lớp vải mỏng lên trên hoặc sử dụng bàn ủi hơi nước.
Tóm lại, vải polyester là một loại sợi tổng hợp đa dạng ứng dụng, từ thời trang đến nội thất và thể thao. Khả năng chống nước, bền bỉ và sự kết hợp với các loại sợi khác làm cho nó trở thành một lựa chọn phổ biến trong cuộc sống hàng ngày. Hy vọng rằng bài viết này đã giúp bạn hiểu thêm về vải polyester và những thông tin liên quan.
Nguồn tham khảo: https://en.wikipedia.org/wiki/Polyester
