Trẻ Khó Ngủ Và Những Điều Bạn Cần Phải Biết

Các vấn đề về giấc ngủ thường gặp ở trẻ em, đặc biệt là khi chúng còn nhỏ. Nhiều vấn đề về giấc ngủ ở thời thơ ấu đều có thể làm gián đoạn giấc ngủ tự nhiên của con bạn. Tuy nhiên, thông qua bài viết dưới đây, bạn có thể giúp con vượt qua tình trạng khó ngủ và có những đêm thư thái hơn của riêng bạn.

1. Trẻ khó ngủ về đêm

Trẻ khó ngủ là tình trạng không thể đi vào giấc ngủ hoặc trằn trọc vào ban đêm, dẫn đến giấc ngủ không sâu hoặc không hồi phục. Thông thường, vấn đề sẽ tự giải quyết theo thời gian. Nhưng nếu bé khó ngủ hơn ba lần một tuần trong vài tháng và nó làm suy yếu đáng kể hoạt động ban ngày của bé, thì điều đó có thể dẫn đến chứng mất ngủ hoặc một chứng rối loạn giấc ngủ khác.

Mất ngủ, sợ hãi trước khi đi ngủ hay ướt giường là những vấn đề làm trẻ khó ngủ phổ biến.

2. Những nguyên nhân làm cho trẻ khó ngủ

Thói quen ban ngày và thói quen trước khi đi ngủ: Trẻ khó ngủ bắt nguồn từ thói quen ban ngày hoặc cách trẻ dành thời gian trước khi đi ngủ như là lỡ ăn quá nhiều thức ăn có đường trong ngày hoặc xem TV ngay trước khi đi ngủ. Điều đó sẽ dẫn đến việc bé không thể đi vào giấc ngủ vào ban đêm. 

Căng thẳng: Trẻ cũng có thể gặp căng thẳng do các vấn đề ở trường hoặc ở nhà gây ra. Các em có thể gặp khó khăn trong việc theo kịp lớp, gặp khó khăn với bạn bè hoặc thậm chí bị bắt nạt. Ở nhà, căng thẳng có thể phát sinh do các vấn đề trong hôn nhân của cha mẹ, sự xuất hiện của em bé mới hoặc những thay đổi trong cách sắp xếp chỗ ngủ khiến cho bé trằn trọc khó ngủ và nhạy cảm hơn. 

Caffeine: Nhiều loại nước ngọt và nước tăng lực có chứa caffeine có thể khiến trẻ khó ngủ vào ban đêm. Cố gắng hạn chế việc tiêu thụ của con bạn trước giờ ăn trưa. Tốt hơn hết, hãy cố gắng cắt bỏ những loại đồ uống này càng nhiều càng tốt.

Sợ hãi và lo lắng khi ngủ: Hầu hết trẻ em đều sợ bóng tối khi đi ngủ. Nhiều trẻ nhỏ đặc biệt gặp khó khăn trong việc phân biệt đâu là thực, đâu là tưởng tượng và có rất nhiều những nỗi sợ vô hình rất thực và đáng sợ quanh bé khiến bé rất khó để nhắm mắt đi ngủ. 

Một trong những nguyên nhân khiến trẻ khó ngủ là do sự sợ hãi và lo lắng trước khi ngủ.

Ác mộng: Khi trẻ em đến tuổi đi học mẫu giáo và nỗi sợ hãi bóng tối có xu hướng xuất hiện, bé cũng dễ gặp ác mộng hơn. Bất kỳ vấn đề hoặc cảm xúc nào của bé xuất hiện vào ban ngày đều có thể làm bé khó ngủ vì chúng tự biểu hiện thành những giấc mơ đáng lo ngại vào ban đêm. Nghiêm trọng hơn, bé có thể bị mắc chứng kinh hoàng về đêm hoặc la hét dữ dội khi đang ngủ. Vấn đề này xuất phát từ sự căng thẳng, thiếu ngủ, dùng thuốc mới hoặc những thay đổi trong môi trường ngủ. Không giống như những cơn ác mộng, con bạn vẫn ngủ và có thể sẽ không nhớ gì về sự kiện đó vào sáng hôm sau.

Tác dụng phụ của thuốc hoặc do các vấn đề y tế: Một số loại thuốc, chẳng hạn như thuốc dùng để điều trị chứng rối loạn tăng động giảm chú ý (ADHD) và thuốc chống trầm cảm có thể làm cho trẻ khó ngủ. Ngoài ra, đó cũng có thể là chứng rối loạn giấc ngủ, chẳng hạn như chứng ngưng thở khi ngủ hoặc hội chứng chân không yên hay ngạt mũi do dị ứng, các cơn đau ngày càng tăng hoặc ngứa da do bệnh chàm. Bạn nên thường xuyên dẫn bé đi kiểm tra sức khỏe để xác định và đề phòng trước bất kỳ vấn đề nào có thể ảnh hưởng đến giấc ngủ của bé. 

Đái dầm: Một số trẻ khó ngủ vì có thể đang phải vật lộn với các vấn đề kiểm soát bàng quang vào ban đêm. Tình trạng ướt giường thường xảy ra ở trẻ em từ hai đến bốn tuổi. Tuy nhiên, nó cũng có thể tiếp tục với trẻ em trong độ tuổi đi học và điều này là một trong những lý do phổ biến nhất dẫn đến việc mất ngủ của bé. 

Một số trẻ khó ngủ vì có thể đang phải vật lộn với các vấn đề kiểm soát bàng quang vào ban đêm.

Các vấn đề khác: Trẻ khó ngủ có thể xuất phát từ việc bé dành nhiều thời gian hơn cho giấc ngủ mà bé cần mỗi đêm. Trong những trường hợp này, con bạn có thể chống lại giờ đi ngủ hay thức dậy vào ban đêm hoặc quá sớm vào buổi sáng. Để tìm giờ đi ngủ lý tưởng, hãy lưu ý thời điểm con bạn bắt đầu buồn ngủ vào buổi tối. Đây là giải pháp tuyệt vời dành cho trẻ khó ngủ, vì vậy hãy bắt đầu thói quen đi ngủ cho bé sớm hơn khoảng 45 phút. 

3. Dấu hiệu nhận biết trẻ ngủ không đủ giấc

• Bé thường có vẻ cáu kỉnh hoặc quá xúc động.
• Gặp khó khăn khi tập trung ở trường hoặc ở nhà. 
• Thường xuyên ngủ gật khi đang ngồi trên xe hay ở bên ngoài. 
• Gặp khó khăn khi thức dậy hoặc ngủ lại ngay sau khi thức dậy trong ngày.
• Bé thường xuyên thức dậy vào ban đêm hoặc khó ổn định chỗ ngồi, điều đó có nghĩa là chúng đang phải vật lộn với chứng mất ngủ, một trong những vấn đề về giấc ngủ lớn nhất ở trẻ em.
• Bé có các biểu hiện của chứng kinh hoàng ban đêm như quăng mình trên giường, đạp tung chăn, kêu la khi gặp nạn, thở nặng và nhịp tim cao, đổ mồ hôi, di chuyển xung quanh nhà (nỗi kinh hoàng về đêm có thể xảy ra cùng với chứng mộng du).

4. Các giải pháp khắc phục chứng khó ngủ của trẻ

Đảm bảo phòng ngủ của trẻ thoải mái: Hầu hết trẻ em ngủ tốt nhất trong phòng hơi mát. Nếu có tiếng ồn từ bên ngoài, sử dụng tiếng ồn trắng từ quạt hoặc máy âm thanh để che đi tiếng ồn đó. Đảm bảo rằng giường của con bạn không có quá nhiều đồ chơi, vì điều đó có thể khiến bé khó ngủ vì mất tập trung.

Cố gắng giữ cùng một lịch trình ngủ (ngay cả vào cuối tuần): Cách chữa trẻ khó ngủ về đêm tốt nhất là hãy tạo cho bé một lịch trình ngủ đều đặn và đúng giờ. Điều này sẽ giúp con bạn dễ dàng thức giấc và đi vào giấc ngủ một cách tự nhiên nhất. 

Giữ cho trẻ không đi ngủ khi đang đói hoặc quá no: Bạn nên cho bé ăn một bữa ăn nhẹ (chẳng hạn như sữa ấm và chuối) trước khi đi ngủ. Sự kết hợp giữa chuối và sữa là một giải pháp tuyệt vời đẩy lùi tình trạng khi trẻ khó ngủ vì trong chuối có chứa hàm lượng magie và kali cao giúp cơ thể bé thư giãn cũng như tryptophan sẽ làm điều hòa giấc ngủ.Tuy nhiên trái lại, các bữa ăn nặng trong vòng một hoặc hai giờ trước khi đi ngủ sẽ làm trẻ tỉnh táo và khó đi vào giấc ngủ. 

Khuyến khích cho trẻ theo một lối sống năng động: Khi bé khó ngủ, tập thể dục thường xuyên sẽ là một giải pháp tuyệt vời giúp ngăn ngừa tình trạng bồn chồn vào ban đêm. Bạn nên cho bé tập thể dục một giờ mỗi ngày và cố gắng để con bạn không hoạt động mạnh trong vòng ba giờ trước khi đi ngủ.

Khi bé khó ngủ, tập thể dục thường xuyên sẽ là một giải pháp tuyệt vời để bé dễ dàng rơi vào giấc ngủ vào ban đêm hơn.

Chú ý đến giấc ngủ trưa của bé: Trẻ em thường cần ít nhất bốn giờ giữa các giai đoạn ngủ trước khi chúng đủ mệt để ngủ gật trở lại. Mặc dù nhu cầu ngủ trưa có thể khác nhau, nhưng hãy đảm bảo rằng con bạn không ngủ quá lâu hoặc quá gần giờ đi ngủ.

Đặt giới hạn với đồ điện tử: Ánh sáng xanh phát ra từ TV, điện thoại, máy tính bảng và trò chơi điện tử sẽ làm gián đoạn chu kỳ ngủ/thức của cơ thể và khiến cho bé khó ngủ hơn. Bạn hãy tắt các thiết bị này ít nhất một giờ trước khi đi ngủ, hạn chế cho bé chơi và cất chúng bên ngoài phòng ngủ của con bạn trong giờ ngủ.

Dành thời gian để trò chuyện, chơi với bé: Một số trẻ khó ngủ vì muốn thức khuya hơn vì chúng muốn được cha mẹ quan tâm nhiều hơn. Đối với trẻ sơ sinh, hãy dành vài phút để hát cho bé nghe, giao tiếp bằng mắt hoặc tương tác một cách nhẹ nhàng khi bé nghỉ ngơi trong đêm. Dù con bạn ở độ tuổi hay hoàn cảnh nào, hãy dành thời gian mỗi ngày để liên hệ với trẻ và cập nhật những gì đang diễn ra trong cuộc sống của bé hay bất kỳ vấn đề nào mà chúng có thể gặp phải ở trường hoặc với bạn bè. 

Hãy dành thời gian mỗi ngày chơi với trẻ để giúp bé cảm nhận được sự quan tâm của ba mẹ và dễ ngủ hơn.

Đối phó với các vấn đề về giấc ngủ: Sợ bóng tối, có những giấc mơ xấu, kinh hoàng về đêm, mộng du và ướt giường là những vấn đề về giấc ngủ khác làm cho trẻ khó ngủ. Dưới đây là một số mẹo hay bạn có thể áp dụng khi bé khó ngủ về đêm: 

• Sử dụng đèn ngủ để giúp con bạn an toàn hơn trên giường vào ban đêm, miễn là đèn không đủ sáng để làm phiền giấc ngủ của bé. 
• Để con bạn mang theo đồ vật an toàn vào ban đêm, chẳng hạn như món đồ chơi bé yêu thích. Có một con vật cưng trong phòng với trẻ em cũng có thể giúp xoa dịu nỗi sợ hãi của bé, miễn là nó không làm gián đoạn giấc ngủ của bé. 
• Khi bé khó ngủ vì quá lo lắng, hãy giúp bé khám phá nỗi sợ hãi trước khi đi ngủ. Bạn hãy thử yêu cầu bé kiểm tra gầm giường để chắc chắn rằng không có gì dưới đó. Bạn cũng có thể tâm sự với bé về nỗi sợ hãi của bé vào ban ngày vì trước khi đi ngủ để giúp trẻ có thêm sự tự tin và bớt lo lắng hơn vào ban đêm.
• Tránh những cuốn sách, bộ phim hoặc chương trình truyền hình đáng sợ, kể cả vào ban ngày. Những điều này sẽ chỉ thúc đẩy trí tưởng tượng của con bạn và làm bé khó ngủ cũng như tăng thêm nỗi sợ hãi của chúng vào ban đêm.
• Khuyến khích con bạn ở trên giường, ngay cả khi chúng thức giấc vào ban đêm. Bạn nên để con mình biết rằng giường của chúng là một nơi an toàn, vì vậy tốt hơn là bạn nên ngồi với trẻ khi bé đi ngủ trở lại hơn là đưa chúng ra khỏi phòng ngủ.

5. Một số giải pháp đối phó với việc đái dầm của bé

• Đặt một tấm bìa nhựa lên trên nệm.
• Hãy để con bạn giúp thay ga trải giường. Giải thích với bé rằng đây không phải là một hình phạt. Việc đó sẽ giúp con bạn có trách nhiệm hơn với bản thân và đồ đạc khi nằm ngủ của mình. 
• Tặng cho con bạn những phần thưởng nhỏ khi bé không đái dầm vào ban đêm để kích thích sự cố gắng của bé vào những đêm sau. 
• Tránh cho bé uống nhiều chất lỏng trước khi đi ngủ. 
• Đặt “báo thức đái dầm” dành cho bé. Những thứ này sẽ giúp cả bạn và bé phát hiện ra sự ẩm ướt và đánh thức trẻ dậy đi vệ sinh. 

 Đặt “báo thức đái dầm” dành cho bé để giúp bé dễ ngủ hơn vào ban đêm.

Hy vọng qua bài viết trên, các bậc phụ huynh đã hiểu rõ hơn về nguyên nhân khiến trẻ khó ngủ cũng như tìm ra được những giải pháp phù hợp giúp khắc phục chứng khó ngủ cho bé. Mong rằng bé sẽ cải thiện được vấn đề giấc ngủ để từ đó có những giấc ngủ ngon và lành mạnh nhất.