Vải jacquard là một loại vải độc đáo và thú vị trong thế giới thời trang và nội thất. Điểm đặc biệt của loại vải này chính là những hoa văn phức tạp và đa dạng. Hãy cùng Ru9 khám phá sâu hơn về vải jacquard và những đặc điểm độc đáo của nó trong bài viết dưới đây.
1. Nguồn gốc ra đời vải jacquard
Ban đầu, vải jacquard là loại vải dệt hoàn toàn bằng thủ công, nhưng qua quá trình phát triển, nó đã được tự động hóa để cải thiện tốc độ và chất lượng. Lịch sử vải jacquard có liên quan đến thổ cẩm. Các thợ thủ công sử dụng sợi lanh và len để tạo ra những mẫu vải phức tạp vào thế kỷ thứ 4. Đến thế kỷ thứ 6, việc nhập khẩu lụa đã giúp tạo ra vải thổ cẩm thô và độc đáo.
Thời Trung Cổ, vải thổ cẩm trở nên đắt đỏ và chỉ dành cho quý tộc, thậm chí thường được kết hợp với kim loại hoặc đá quý. Điều này biểu thị sự giàu có và quyền lực của những người sở hữu chúng. Vào thế kỷ 15, người Ý tỏ ra tự hào về việc sản xuất vải tốt nhất tại châu Âu. Họ đã tự động hóa quá trình dệt thổ cẩm và tạo ra những mẫu vải phức tạp.
Vải jacquard đã xuất hiện từ thế kỉ thứ 4
Cuối thế kỷ 18 và đầu thế kỷ 19, máy móc được sử dụng để giúp tạo ra các mẫu hoa văn đơn giản trên vải jacquard. Joseph Marie Jacquard đã đóng góp quan trọng trong việc phát triển công nghệ này, với ý tưởng sử dụng thẻ đục lỗ giống như trong đàn piano và hộp nhạc cơ học. Ông đã tạo ra một máy dệt tự động và nhờ đó loại vải jacquard trở nên phổ biến từ năm 1804.
2. Quy trình sản xuất vải jacquard
2.1. Kéo sợi
Các nguyên liệu đầu vào trải qua quá trình làm sạch để loại bỏ tạp chất tự nhiên như bụi, đất, hạt giống. Sau đó, chúng được kéo thô để gia tăng kích thước và độ bền, tạo thành từng ống.
Sợi tiếp tục đi qua quá trình hồ sợi dọc. Trong đó sử dụng tinh bột biến tính và hồ nhân tạo như polyacrylate, polyvinyl alcohol (PVA) để tạo màng bọc quanh sợi. Kết quả là sợi vải trở nên bền chắc, trơn tru và có độ bóng.
2.2. Nhuộm màu
Sợi thô sau đó được đưa vào quá trình tẩy trắng để loại bỏ màu tự nhiên. Tiếp theo, chúng được xử lý bằng thuốc nhuộm hữu cơ để cải thiện khả năng bắt màu. Công đoạn giặt vải được thực hiện thường xuyên để loại bỏ màu dư và tạp chất còn sót lại.
2.3. Dệt vải và hoàn thiện
Quá trình dệt jacquard chủ yếu thực hiện bằng máy, tạo ra một tấm vải với các sợi ngang và dọc xen kẽ để tạo hoa văn. Hoa văn được dệt trực tiếp lên vải theo mẫu có sẵn. Sau đó, vải jacquard trải qua quá trình nấu ủ trong dung dịch hóa học và chất phụ trợ.
Một tấm vải jacquard thành phẩm
Trước quá trình dệt, việc nhuộm sợi giúp vải có sự phong phú màu sắc và tạo nhiều biến thể màu sắc. Điều này cũng giúp cho quá trình dệt trở nên thuận tiện hơn, đặc biệt khi có nhiều màu.
Sau khi hoàn thiện, vải jacquard trải qua quy trình kiểm tra chất lượng để đảm bảo sự đồng nhất trên từng sản phẩm. Sản phẩm cuối cùng có thể được sử dụng trong thiết kế hoặc tiếp tục sang quá trình đóng gói và phân phối.
3. Đặc điểm vải jacquard
Các đặc tính của vải jacquard phụ thuộc vào thành phần và quá trình dệt. Vải jacquard hiện đại thường sử dụng nhiều loại sợi khác nhau, bao gồm bông, tơ tằm và hỗn hợp nhân tạo như polyester và polyester. Đôi khi, spandex được sử dụng để làm cho vải co giãn hơn và bền hơn.
3.1. Ưu điểm
- Vải jacquard nổi bật với độ bền cao, không biến dạng và duy trì chất lượng lâu dài. Đặc biệt, chúng giữ form dáng tốt, phù hợp cho trang phục cao cấp.
- Tính dẻo dai của vải không thay đổi sau nhiều lần vệ sinh, không nhăn nhúm như các chất liệu tự nhiên khác.
- Vải jacquard thể hiện vẻ đẹp sang trọng, độc đáo thông qua các họa tiết, màu sắc phong phú, luôn thời trang và thu hút.
- Tuy kỹ thuật dệt phức tạp đòi hỏi sự khéo léo, tỉ mỉ. Nhưng đó cũng là điểm mạnh, đánh giá cao giá trị và chất lượng của vải jacquard, đặc biệt trong sản phẩm dệt may cao cấp.
3.2. Hạn chế
- Vải jacquard đòi hỏi sự bảo quản cẩn thận. Việc sử dụng các chất tẩy rửa mạnh, phơi ánh nắng mặt trời lâu dài,hoặc sử dụng bàn ủi ở nhiệt độ cao có thể làm giảm tuổi thọ và gây xù lông cho vải.
- Mặc dù công nghệ dệt jacquard đã giảm giá thành so với trước. Nhưng do tính phức tạp trong quá trình sản xuất, vải jacquard vẫn đắt hơn nhiều so với các loại vải thông thường.
- Vải jacquard thường có độ dày. trọng lượng lớn, điều này có thể tạo ra hạn chế trong việc thiết kế trang phục, đặc biệt khi cảm thấy nóng và bí bách trong thời tiết nóng.
Vải jacquard có giá thành cao hơn so với những loại vải khác
4. Phân loại vải jacquard
4.1. Vải thổ cẩm
Vải thổ cẩm xuất xứ từ Trung Quốc và đang trở nên phổ biến trên thị trường. Tại Việt Nam, nó thường được sử dụng trong vùng dân tộc thiểu số, trang phục truyền thống, làm đồ lưu niệm, nội thất và đồ cá nhân.
Vải thổ cẩm
4.2. Vải jacquard cotton
Vải cotton jacquard rất được ưa chuộng bởi sự kết hợp của các ưu điểm của vải cotton: thoáng mát, không nhăn, khả năng thấm hút cao bền màu cùng với kỹ thuật dệt độc đáo. Xuất phát từ nguồn gốc thiên nhiên, 100% từ cây bông gòn, cotton jacquard không gây kích ứng da và thân thiện với người dùng.
Jacquard cotton là loại vải jacquard được ưa chuộng nhất
4.3. Vải damask
Vải damask dệt từ sợi len, tơ tằm, lanh hoặc polyester theo cấu trúc ngang dọc. Với bề mặt bóng, độ bền cao, vải damask thường dùng cho sản phẩm nội thất như khăn trải bàn và áo bọc ghế.
Vải damask thường được sử dụng làm áo bọc ghế
4.4. Vải matelassé
Vải matelassé làm từ sợi bông hoặc tơ lụa, dệt với hoa văn nổi qua công nghệ jacquard. Đặc điểm của chúng là khả năng co giãn và thấm hút tốt. Tuy nhiên, vải dễ xù lông nên chỉ thường được dùng cho tấm lót gối và đồ cá nhân.
4.5. Vải lụa jacquard
Vải lụa jacquard là sự hòa quyện hoàn hảo giữa tơ tằm mềm mại và kỹ thuật dệt jacquard, thường sử dụng trong thời trang cao cấp. Sản phẩm này ngày càng phổ biến với đặc tính mềm mại, hoa văn độc đáo và vẻ đẹp sang trọng, mang lại sự thoải mái cho người dùng.
Vải lụa jacquard
5. Ứng dụng vải jacquard trong đời sống
5.1. Ứng dụng trong lĩnh vực thời trang
Với sự kết hợp giữa độ bền và thiết kế thời thượng, vải jacquard xuất hiện rộng rãi trong nhiều loại trang phục như áo khoác, áo sơ mi, áo dài, đầm,... Chúng mang đậm nét cổ điển và thanh lịch, đồng thời vẫn thể hiện tính hiện đại, thời thượng.
Mỗi sản phẩm jacquard đều là một tác phẩm nghệ thuật, đòi hỏi sự cẩn trọng và tâm huyết của người làm. Điều này khiến cho vải jacquard phù hợp với mọi tông màu da. Dù bạn có phong cách mạnh mẽ, cá tính hay nữ tính, lãng mạn, vải jacquard luôn là sự lựa chọn tuyệt vời.
Vải jacquard được sử dụng trong thời trang cao cấp
5.2. Ứng dụng trong đồ dùng nội thất
Các đồ nội thất thường sẽ phải chịu tải trọng và yêu cầu vệ sinh định kỳ. Vải jacquard với độ bền cao, màu sắc hấp dẫn và tính thẩm mỹ tạo sự thống nhất cho không gian nội thất.
Chúng được ứng dụng rộng rãi trong khăn trải bàn, túi thảm, áo bọc đệm sofa, rèm cửa,... Đặc biệt, một bộ chăn ga gối jacquard có thể trở thành điểm nhấn quan trọng trong căn phòng, toát lên vẻ quyền uy và sang trọng.
Vải jacquard sử dụng trong nội thất
6. Hướng dẫn bảo quản và vệ sinh vải jacquard
- Rửa bằng tay và tránh giặt máy để bảo vệ vải jacquard khỏi tác động mạnh.
- Giặt ở nhiệt độ 30℃ để dễ làm sạch vải mà không hại chất lượng.
- Phơi sản phẩm trong nơi thoáng mát, có gió, tránh ánh nắng trực tiếp.
- Hạn chế sử dụng chất tẩy mạnh, đặc biệt với sản phẩm thủ công và chi tiết.
- Nếu có kim loại, hạn chế giặt nước để bảo quản sản phẩm.
- Tránh các vật sắc nhọn có thể gây hỏng bề mặt vải.
Tóm lại, vải jacquard không chỉ là một loại vải thông thường mà còn là một tác phẩm nghệ thuật độc đáo. Từ công nghệ dệt phức tạp cho đến vẻ đẹp sang trọng, loại vải này đã khẳng định vị thế của mình trong nhiều lĩnh vực từ thời trang đến trang trí nội thất.
